ԱՐՏԵՐՈՒ ՀՐԱՎԵՐԸ
Գյուղակներեն հորիզոնները մինչև
Կը տարածվի մեր մայրությունը հողի:
Գարունն եկա՛վ. չի բավեր ձյունը թեթև
Ա՛լ ծածկելու մեր մերկությունը հըղի:
Վերադարձեք մեր ծոցը, ո՛վ մըշակներ,
Առավոտներն արդեն Ապրիլ կը բուրեն.
Սառեն լուծված կը կարկաջեն առվակներ.
Մեր տաք կողեն ծըլավ նարգիսը արդեն:
Մեզի եկեք. ձեր սերմով լի բուռերուն
Մենք կը սպասենք կիներու լուռ ըղձանքով.
Ճաճանչն արդեն խըվեցավ մեր սիրտերուն:
Պիտի լեցվին քըրտինքներու համրանքով
Հասկերը շեկ, ու պիտի ո՜րքան բերկրինք
Երբ առջի հեղ խոփը ճըմլե մեր ըստինք:
ՀԱՍՈՒՆ ԱՐՏ
Արտս ոսկո՜ւն է...
Նման բոցերու,
Ցորենն է բռնկել
Առանց այրելու։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Երկինքն է կրակ.
Հողը խորխոլած
Ծղոտների տակ։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Քառաշար հասկեր
Քառաշար սաթով
Արև են հագել։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Բոռ, մեղու, պիծակ
Քիստերի միջից
Կանցնեն զերթ փայլակ։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Մերթ ելնում հովից,
Մի դեղձանիկ թի՛ռ
Ոսկեծուփ ծովից։
Օրո՜ր, ոսկո՛ւն արտ,
Օ՜ր տուր, հասուն արտ,
Գամ ոսկիդ հնձեմ
Մանգաղով արծաթ։
ԱՆԴԱՍՏԱՆ
Արեւելեան կողմն աշխարհի
Խաղաղութի՜ւն թող ըլլայ...
Ո՜չ արիւններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մէջ ակօսին.
Ու երբ հնչէ կոչնակն ամէն գիւղակի՛
Օրհներգութ՜իւն թող ըլլայ։
Արեւմտեան կողմն աշխարհի
Բերրիութի՜ւն թող ըլլայ...
Ամէն աստղէ ցող կայլակի,
Ու ամէն հասկ ցուլէ ոսկի.
Եւ ոչխարներն երբ սարին վրայ արածին՛
Ծիլ ու ծաղիկ թող ըլլայ։
Հիւսիսային կողն աշխարհի
Առատութի՜ւն թող ըլլայ...
Ոսկի ծովուն մէջ ցորեանին
Յաւէտ լողայ թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացուի՛
Բերկրութիւն թող ըլլայ։
Հարաւային կողմն աշխարհի
Պըտղաբերում թող ըլլայ...
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Յորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՛
Սիրերգութի՜ւն թող ըլլայ։
ԳԱՐՆԱՆ ԱՆՁՐԵՎ
Դաշտերուն վրայ իր տրտմութեամբ յամառող
Անձրեւը չէ՛ ասիկայ ։
Գարնան ջաղբն է ՝ որ ցանքերուն վրայ անհուն
Լուսացընցուղ կը տեղայ ։
Աստղերն անյայտ , կարծես հալած արեւէն ,
Տեղատարափ կը թափին ,
Եւ կը լըւան իրենց լոյսին մէջ փաղփուն
Անդաստաններն ու այգին ։
Կապոյտն յանկարծ կու լայ բուռըն ծիծաղէն ,
Եւ կը տեղայ ադամանդ .
Կը լուսնան կոյր աղբերակներն ու կ'երգեն
Իրենց ծընունդն արգաւանդ ։
Անհունն ի վար կը հեղեղուին շառաչով
Մեծ կաթիլներ շափիւղայ ,
Լի արեւով , ցընծութիւնով , կապոյտով ,
Ծիծաղներով սատափեայ ։
Մարգերը թաց կ'արտաշընչեն զովութիւն…
Կը լըւացուին գառնուկներ…
Բո՜յրը հողին , հողին բո՜յրը , ծաւալուն ,
Կը լեցնէ գիւղն ու եթեր ։
Ու արտերո՜ւս , արտերո՜ւս մէջ քրտնաշատ
Իմ ցորեաններս յամեցող
Նոր ուժերով յորդահոսա՜ն կ'ընձիւղին
Կայլակներու մէջ ի լող ։
Եւ մաքրըւած անտառին մէջ , այս պահուս ,
- Ըստ իմ գիւղիս հէքեաթին -
Կը ծնի եղնիկը , գօտիին տակ ծիրանի ,
Եղնորթ մը ՝ նման լուսինին ։
ԱՌԱՋԻՆ ԾԻԼԵՐ
Զեղուն աւիշն հողերուն տակ պայթեցուց
Սերմերն ։ Արտերս այս գիշեր
Կանանչցեր են լուսընկային տակ գարնան…
- Մայրի՛կ, ինծի ծիլ մը բեր ,
Քըրտինքիս ցօղը վըրան ։
Կատաղօրէ՜ն , կատաղօրէ՜ն յորդեր են
Տե՛ս , ցորեններն աղարծի ։
Դաշտերն հագեր են զմրուխտէ պատմուճան…
- Քոյրի՛կ, ծիլ մը բեր ինծի ,
Եզիս շողիքը վըրան ։
Կը փողփողին արտավարէ արտավար
Կարծես կանանչ մոմիկներ ։
Ամէն ընձիւղ մարգրիտ մ ' ունի իր բերանն…
- Հօտա՛ղ , ինծի ծիլ մը բեր ,
Արեւուն շողը վըրան ։
Կը զարդարէ ամայութիւնը հողին
Մատղաշ ծաղի՛կը հացի .
Կանանչին մէջ կոշտերը թուխ կը լողան…
- Հարսնո՛ւկ , ծիլ մը բեր ինծի ,
Մատերուդ բոյրը վըրան ։
Ծիլ արտերուս մէջն է ծըլեր նըշենիս ,
Հոն միսմինա՜կը ծաղկեր…
- Մայրի՛կ, քոյրի՛կ, հօտա՛ղ, հարսնո՛ւկ սիրական,
Բերէք անկէ ծաղիկներ ,
Բերէք վարդգոյն ծաղիկներ ,
Հընձուորին յո՜յսը վըրան ։
ԱՂՕՐԻՔ
Է՜յ աղօրիք, դարձի՛ր, դարձի՛ր,
Նստած կանանչ խորը ձորին.
Աղաղակէ՛ երգըդ խորին
Դէպի լուսնակն արծաթածիր։
Դուն դողդոջուն տընակ մըն ես
Ալիւրոտած պատերով ՝ ուր
Կարծես կու լան հիազարհուր,
Ջըրանոյշներ հագած բեհեզ։
Միշտ կը հսկէ մէջըդ արթուն
Աղօրեպանը ճեփճերմակ.
Եւ ըստ պէտքի ՝ մեղմ կամ արագ,
կը լարէ սի՛րտըդ բաբախուն։
Է՜յ աղօրիք, բանտուած մրրիկ
Ծառերուն մէջ . աղա՛, աղա՛,
Փըրփուր խըմէ՛ , ալիւր տեղա՛.
Քարէ կուրծքէդ տեղա՛ բարիք։
Կեցո՛ւր գետակն ընթացքին մէջ
Իր ծըփանուտ բաշէն բռնած։
Ջրվէժն ահեղ երգի փոխած
Պոռթկայ վիհէն վար գահավէժ։
Սայլե՜ր, սայլե՜ր անծայրածիր
Ջաղացքներուն ճերմակ ճամբէն
Աղօնն իրենց քեզ կը բերեն…
Է՜յ աղօրիք, դարձի՛ր, դարձի՛ր։
Ցորեններ թող ալիւր ըլլան
Պորտին մէջ ժիր երկաններուն ՝
Որոնք բռնուած տենդով մ ՚անհուն
Կը մըռըլտան ու հիռ կու գան։
Ցորեններ թող ըլլան փոշի
Զիրար գրկող քարերուն տակ.
Զիրար կրծող ժայռերուն տակ
Ցորեններ թող ըլլան նաշիհ։
Մինչեւ լեցուին շարան շարան
Պարկերն, ու վե՛ր կանգնին նորէն.
Եւ սայլերն ալ ճռուողելէն
Ոսկին թողած ՝ լոյսով դառնան։
ՄՇԱԿՆԵՐԸ
Մըշակնե՛րն են իմ գյուղիս, դաշտի հըզո՛ր զավակներ,
Քըրտինքներով մարգարտյա` բընության թա՛գն են հյուսեր:
Կը բաբախե սիրտն հողին իրենց բըրդոտ կուրծքին տակ.
Ու իրենց լայն երակին մեջ կը հորդի արեգակ:
Երբ որ քալեն` մայր-երկիրն իր արգանդեն կը սարսռա.
Բայց չի խամրիր ծիլ մը իսկ գարշապարնուն տակ հըսկա:
Գըլուխն իրենց, զոր կ'հակեն առջևը սուրբ խորանին,
Պըսակված է միշտ ոսկի փոշիներովը հարդին:
Ակոսներուն մեջ անոնք խինդ կը ցանեն, և Աստված
Իրենց ճակտին ակոսեն բարություններ կը հընձե:
Ավիշներուն հոսուն երգն անո՛նք միայն են լըսած:
Եզին շողիքն ի՛նչ փույթ թե իրենց ձեռքերը կ'օծե,
Եվ ախոռի հոտ կու գա իրենց նախշուն լոդիկեն.
Նախ անենց լայն ափի՛ն մեջ կը ծըլին սերմերն համորեն:
Գյուղակներեն հորիզոնները մինչև
Կը տարածվի մեր մայրությունը հողի:
Գարունն եկա՛վ. չի բավեր ձյունը թեթև
Ա՛լ ծածկելու մեր մերկությունը հըղի:
Վերադարձեք մեր ծոցը, ո՛վ մըշակներ,
Առավոտներն արդեն Ապրիլ կը բուրեն.
Սառեն լուծված կը կարկաջեն առվակներ.
Մեր տաք կողեն ծըլավ նարգիսը արդեն:
Մեզի եկեք. ձեր սերմով լի բուռերուն
Մենք կը սպասենք կիներու լուռ ըղձանքով.
Ճաճանչն արդեն խըվեցավ մեր սիրտերուն:
Պիտի լեցվին քըրտինքներու համրանքով
Հասկերը շեկ, ու պիտի ո՜րքան բերկրինք
Երբ առջի հեղ խոփը ճըմլե մեր ըստինք:
ՀԱՍՈՒՆ ԱՐՏ
Արտս ոսկո՜ւն է...
Նման բոցերու,
Ցորենն է բռնկել
Առանց այրելու։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Երկինքն է կրակ.
Հողը խորխոլած
Ծղոտների տակ։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Քառաշար հասկեր
Քառաշար սաթով
Արև են հագել։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Բոռ, մեղու, պիծակ
Քիստերի միջից
Կանցնեն զերթ փայլակ։
Արտս ոսկո՜ւն է...
Մերթ ելնում հովից,
Մի դեղձանիկ թի՛ռ
Ոսկեծուփ ծովից։
Օրո՜ր, ոսկո՛ւն արտ,
Օ՜ր տուր, հասուն արտ,
Գամ ոսկիդ հնձեմ
Մանգաղով արծաթ։
ԱՆԴԱՍՏԱՆ
Արեւելեան կողմն աշխարհի
Խաղաղութի՜ւն թող ըլլայ...
Ո՜չ արիւններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մէջ ակօսին.
Ու երբ հնչէ կոչնակն ամէն գիւղակի՛
Օրհներգութ՜իւն թող ըլլայ։
Արեւմտեան կողմն աշխարհի
Բերրիութի՜ւն թող ըլլայ...
Ամէն աստղէ ցող կայլակի,
Ու ամէն հասկ ցուլէ ոսկի.
Եւ ոչխարներն երբ սարին վրայ արածին՛
Ծիլ ու ծաղիկ թող ըլլայ։
Հիւսիսային կողն աշխարհի
Առատութի՜ւն թող ըլլայ...
Ոսկի ծովուն մէջ ցորեանին
Յաւէտ լողայ թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացուի՛
Բերկրութիւն թող ըլլայ։
Հարաւային կողմն աշխարհի
Պըտղաբերում թող ըլլայ...
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Յորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՛
Սիրերգութի՜ւն թող ըլլայ։
ԳԱՐՆԱՆ ԱՆՁՐԵՎ
Դաշտերուն վրայ իր տրտմութեամբ յամառող
Անձրեւը չէ՛ ասիկայ ։
Գարնան ջաղբն է ՝ որ ցանքերուն վրայ անհուն
Լուսացընցուղ կը տեղայ ։
Աստղերն անյայտ , կարծես հալած արեւէն ,
Տեղատարափ կը թափին ,
Եւ կը լըւան իրենց լոյսին մէջ փաղփուն
Անդաստաններն ու այգին ։
Կապոյտն յանկարծ կու լայ բուռըն ծիծաղէն ,
Եւ կը տեղայ ադամանդ .
Կը լուսնան կոյր աղբերակներն ու կ'երգեն
Իրենց ծընունդն արգաւանդ ։
Անհունն ի վար կը հեղեղուին շառաչով
Մեծ կաթիլներ շափիւղայ ,
Լի արեւով , ցընծութիւնով , կապոյտով ,
Ծիծաղներով սատափեայ ։
Մարգերը թաց կ'արտաշընչեն զովութիւն…
Կը լըւացուին գառնուկներ…
Բո՜յրը հողին , հողին բո՜յրը , ծաւալուն ,
Կը լեցնէ գիւղն ու եթեր ։
Ու արտերո՜ւս , արտերո՜ւս մէջ քրտնաշատ
Իմ ցորեաններս յամեցող
Նոր ուժերով յորդահոսա՜ն կ'ընձիւղին
Կայլակներու մէջ ի լող ։
Եւ մաքրըւած անտառին մէջ , այս պահուս ,
- Ըստ իմ գիւղիս հէքեաթին -
Կը ծնի եղնիկը , գօտիին տակ ծիրանի ,
Եղնորթ մը ՝ նման լուսինին ։
ԱՌԱՋԻՆ ԾԻԼԵՐ
Զեղուն աւիշն հողերուն տակ պայթեցուց
Սերմերն ։ Արտերս այս գիշեր
Կանանչցեր են լուսընկային տակ գարնան…
- Մայրի՛կ, ինծի ծիլ մը բեր ,
Քըրտինքիս ցօղը վըրան ։
Կատաղօրէ՜ն , կատաղօրէ՜ն յորդեր են
Տե՛ս , ցորեններն աղարծի ։
Դաշտերն հագեր են զմրուխտէ պատմուճան…
- Քոյրի՛կ, ծիլ մը բեր ինծի ,
Եզիս շողիքը վըրան ։
Կը փողփողին արտավարէ արտավար
Կարծես կանանչ մոմիկներ ։
Ամէն ընձիւղ մարգրիտ մ ' ունի իր բերանն…
- Հօտա՛ղ , ինծի ծիլ մը բեր ,
Արեւուն շողը վըրան ։
Կը զարդարէ ամայութիւնը հողին
Մատղաշ ծաղի՛կը հացի .
Կանանչին մէջ կոշտերը թուխ կը լողան…
- Հարսնո՛ւկ , ծիլ մը բեր ինծի ,
Մատերուդ բոյրը վըրան ։
Ծիլ արտերուս մէջն է ծըլեր նըշենիս ,
Հոն միսմինա՜կը ծաղկեր…
- Մայրի՛կ, քոյրի՛կ, հօտա՛ղ, հարսնո՛ւկ սիրական,
Բերէք անկէ ծաղիկներ ,
Բերէք վարդգոյն ծաղիկներ ,
Հընձուորին յո՜յսը վըրան ։
ԱՂՕՐԻՔ
Է՜յ աղօրիք, դարձի՛ր, դարձի՛ր,
Նստած կանանչ խորը ձորին.
Աղաղակէ՛ երգըդ խորին
Դէպի լուսնակն արծաթածիր։
Դուն դողդոջուն տընակ մըն ես
Ալիւրոտած պատերով ՝ ուր
Կարծես կու լան հիազարհուր,
Ջըրանոյշներ հագած բեհեզ։
Միշտ կը հսկէ մէջըդ արթուն
Աղօրեպանը ճեփճերմակ.
Եւ ըստ պէտքի ՝ մեղմ կամ արագ,
կը լարէ սի՛րտըդ բաբախուն։
Է՜յ աղօրիք, բանտուած մրրիկ
Ծառերուն մէջ . աղա՛, աղա՛,
Փըրփուր խըմէ՛ , ալիւր տեղա՛.
Քարէ կուրծքէդ տեղա՛ բարիք։
Կեցո՛ւր գետակն ընթացքին մէջ
Իր ծըփանուտ բաշէն բռնած։
Ջրվէժն ահեղ երգի փոխած
Պոռթկայ վիհէն վար գահավէժ։
Սայլե՜ր, սայլե՜ր անծայրածիր
Ջաղացքներուն ճերմակ ճամբէն
Աղօնն իրենց քեզ կը բերեն…
Է՜յ աղօրիք, դարձի՛ր, դարձի՛ր։
Ցորեններ թող ալիւր ըլլան
Պորտին մէջ ժիր երկաններուն ՝
Որոնք բռնուած տենդով մ ՚անհուն
Կը մըռըլտան ու հիռ կու գան։
Ցորեններ թող ըլլան փոշի
Զիրար գրկող քարերուն տակ.
Զիրար կրծող ժայռերուն տակ
Ցորեններ թող ըլլան նաշիհ։
Մինչեւ լեցուին շարան շարան
Պարկերն, ու վե՛ր կանգնին նորէն.
Եւ սայլերն ալ ճռուողելէն
Ոսկին թողած ՝ լոյսով դառնան։
ՄՇԱԿՆԵՐԸ
Մըշակնե՛րն են իմ գյուղիս, դաշտի հըզո՛ր զավակներ,
Քըրտինքներով մարգարտյա` բընության թա՛գն են հյուսեր:
Կը բաբախե սիրտն հողին իրենց բըրդոտ կուրծքին տակ.
Ու իրենց լայն երակին մեջ կը հորդի արեգակ:
Երբ որ քալեն` մայր-երկիրն իր արգանդեն կը սարսռա.
Բայց չի խամրիր ծիլ մը իսկ գարշապարնուն տակ հըսկա:
Գըլուխն իրենց, զոր կ'հակեն առջևը սուրբ խորանին,
Պըսակված է միշտ ոսկի փոշիներովը հարդին:
Ակոսներուն մեջ անոնք խինդ կը ցանեն, և Աստված
Իրենց ճակտին ակոսեն բարություններ կը հընձե:
Ավիշներուն հոսուն երգն անո՛նք միայն են լըսած:
Եզին շողիքն ի՛նչ փույթ թե իրենց ձեռքերը կ'օծե,
Եվ ախոռի հոտ կու գա իրենց նախշուն լոդիկեն.
Նախ անենց լայն ափի՛ն մեջ կը ծըլին սերմերն համորեն:
Комментарии
Отправить комментарий