Տեղեկանք «Հայոց լեզու» և «Հայ գրականություն» առարկաների 10 -12 -րդ դասարանների չափորոշիչներում և ծրագրերում կատարված փոփոխությունների վերաբերյալ

Տեղեկանք

«Հայոց լեզու» և «Հայ գրականություն» առարկաների 10 -12 -րդ դասարանների չափորոշիչներում և ծրագրերում կատարված փոփոխությունների վերաբերյալ

            Առարկայի գործող չափորոշիչը և ծրագրերը հաստատվել են  2008 թվականին: Գործողության մեջ մտնելուց հետո ՀՀ ԿԳՆ ԿԱԻ-ի և նրա մասնաճյուղերի հայոց լեզվի և գրականության մասնագետների կողմից պարբերաբար իրականացվել են մշտադիտարկումներ Երևան քաղաքի և հանրապետության մար­զերի մի շարք հանրակրթական դպրոցներում, կազմակերպվել են հանդիպումներ առարկան դասավանդող մասնագետների հետ: Մշտադիտարկումներից և հանդիպումներից հետո կազմակերպվել են քննարկումներ ու սեմինարներ ուսուցիչների հետ` պետական չափորոշչին և առարկայի ծրագրային պահանջներին գործող ծրագրի և դասագրքերի համապատասխանության, դրանք ուսուցման գործընթացում արդյունավետ կիրառելու կարողությունների ու հմտու­թյուն­ների շուրջ:

            Ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ «Հայոց լեզու» և «Հայ գրականություն» առարկաների  չափորոշիչներն և ծրագրերը ունեն լրամշակման և բեռնաթափման կարիք: Բացի այդ անհրաժեշտություն կա խորացված ուսուցմամբ հոսքի չափորոշիչը առանձնացնել ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի չափորոշչից:

Չափորոշչում և ծրագրում կատարված փոփոխություններ

Չափորոշչային և ծրագրային փոփոխությունները կատարվել են թեմաների բեռնաթափման և կրճատման, թեմաների միավորման, ձևակերպումների կոնկրետացման ու հստակեցման, անհարկի կրկնությունները վերացնելու, թեմաների ժամանակագրական և թեմատիկ խմբավորման սկզբունքներին համապատասխան:

Ա. Չափորոշիչ

            Ավագ դպրոցի համար կազմվել է երկու չափորոշիչ.

• խորացված ուսուցման ենթահոսքերի համար,
• ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի համար:

Ստորև ներկայացնում ենք չափորոշչում կատարված փոփոխությունները.

1)      Գործող չափորոշիչը հստակեցվել է ըստ բաժինների և ըստ թեմաների:

2)      Գործող չափորոշչում բազմաթիվ թեմաների վերաբերյալ չկային սովորողների պատրաստվածությանը ներկայացվող եռամակարդակ պահանջներ. լրամշակված տարբերակում եռամակարդակ պահանջներն ընդգրկում են առարկայի բովանդակային միջուկի բոլոր թեմաները:

3)      Հստակեցվել է գիտելիքների և կարողությունների խառնաշփոթը, երբ գիտելիքը ներկայացվել է որպես կարողություն, հմտություն, իսկ կարողությունն ու հմտությունը` գիտելիք:

4)      Ա մակարդակում տրված բարդ պահանջները պարզեցվել են, հեշտացվել կամ տեղափոխվել են Բ մակարդակ և ընդհակառակը, Բ մակարդակում տրված հեշտ պահանջները տեղափոխվել են Ա մակարդակ կամ վերաձևակերպվել են: Հստակեցվել են Գ մակարդակի պահանջները:

5)      Խմբագրվել ու վերաձևակերպվել են չափորոշչային մի շարք ձևակերպումներ:

Բ. Ծրագիր

            Ավագ դպրոցի համար կազմվել է երկու ծրագիր.

• խորացված ուսուցմամբ հոսքի
• ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի

Ծրագրային փոփոխությունները կատարվել են հետևյալ սկզբունքներով`

1)      բաժինների և թեմաների հստակեցում

2)      թեմաների բեռնաթափում և կրճատում,

3)      թեմաների միավորում,

4)      ձևակերպումների հստակեցում և պարզեցում,

5)      անհարկի կրկնությունների վերացում,

6)      թեմաների ժամանակագրական և թեմատիկ խմբավորում,

Ստորև ներկայացնում ենք կատարված ծրագրային փոփոխություններն ըստ դասարանների.

Խորացված ուսուցման «Հայոց լեզու» և «Հայ գրականություն» առարկաների ծրագրեր`

«Հայոց լեզու» առարկայի բովանդակությունը ավագ դպրոցի խորացված ուսուցման ծրագրով ըստ դասարանների ժամանակագրական առումով բաշխվել է հետևյալ կերպ.

X դասարան – Հայոց լեզվի պատմություն, հայոց լեզվի կառուցվածքը, այնուհետև` Հնչյունաբանություն, Բառագիտություն բաժինները, Ձևաբանությունից` Գոյական և Ածական թեմաները և գործնական գրություններ:

XI դասարան – Գրական լեզու և բարբառներ, Ձևաբանություն բաժնից մնացած թեմաները և գործնական գրություններ:

XII դասարան – ընդգրկում է Շարահյուսություն բաժինն ամբողջությամբ:

Ուսումնական ծրագրով առարկայի դասավանդմանը հատկացվում է.

X դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ,

XI դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ,

XII դասարանում՝ տարեկան 102 ժամ, որից 51-ը հատկացվում է կրկնությանն ու քննությանը նախապատրաստվելուն:

«Հայ գրականություն» առարկայի բովանդակությունը ավագ դպրոցի խորացված ուսուցման ծրագրով ներկայացվել է առավել ընդգրկուն և ըստ դասարանների ժամանակագրական առումով բաշխվել է հետևյալ կերպ.

X դասարան- հայ հին և միջնադարյան գրականությունը, հայ նոր գրականությունից` Խ. Աբովյան, Մ. Նալբանդյան, Պ. Պռոշյան,  Պ. Դուրյան, Րաֆֆի, Հ. Պարոնյան, Շիրվանզադե, Մուրացան:

XI դասարան – Հայ նոր գրականությունից` Նար-Դոս, Զոհրապ, Հ. Թումանյան, Ա. Իսահակյան, Շանթ. Մեծարենց, Ե. Օտյան, Սիամանթո, Դ. Վարուժան, Վ. Տերյան, իսկ Նորագույն գրականությունից` Ե. Չարենց, Դ. Դեմիրճյան, Ս. Զորյան, Ա. Բակունց:

XII դասարան – Գ. Մահարի, Կ. Զարյան, Շ. Շահնուր, Ն. Զարյան, Հ. Շիրազ, Հ. Սահյան, Պ. Սևակ, Հ. Մաթևոսյան, սփյուռքահայ և օտարագիր հայ գրողները:

Ուսումնական ծրագրով առարկայի դասավանդմանը հատկացվում է.

X դասարանում՝ տարեկան 102 ժամ,

XI դասարանում՝ տարեկան 136 ժամ,

XII դասարանում՝ տարեկան 170 ժամ, որից 85-ը հատկացվում է կրկնությանն ու քննությանը նախապատրաստվելուն:

Ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի ծրագիր`      

«Հայոց լեզու» առարկայի բովանդակությունը ավագ դպրոցի ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերում ըստ դասարանների ժամանակագրական առումով բաշխվել է հետևյալ կերպ.

X դասարան – Հայոց լեզվի պատմություն, հայոց լեզվի կառուցվածքը, այնուհետև` Հնչյունաբանություն, Բառագիտություն բաժինները, Ձևաբանությունից` Գոյական և Ածական թեմաները և գործնական գրություններ:

 XI դասարան – Գրական լեզու և բարբառներ, Ձևաբանություն բաժնից մնացած թեմաները և գործնական գրություններ:

XII դասարան – ընդգրկում է Շարահյուսություն բաժինն ամբողջությամբ:

Ուսումնական ծրագրով առարկայի դասավանդմանը հատկացվում է.

X դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ,

XI դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ,

XII դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ, որից 34-ը հատկացվում է կրկնությանն ու քննությանը նախապատրաստվելուն:

«Հայ գրականություն» առարկայի բովանդակությունը ավագ դպրոցի ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական ուսուցման ծրագրով ըստ դասարանների ժամանակագրական առումով բաշխվել է հետևյալ կերպ.

X դասարան- հայ հին և միջնադարյան գրականությունը, հայ նոր գրականությունից` Խ. Աբովյան, Մ. Նալբանդյան, Րաֆֆի, Հ. Պարոնյան, Շիրվանզադե, Մուրացան:

XI դասարան – Հայ նոր գրականությունից` Նար-Դոս, Զոհրապ, Հ. Թումանյան, Ա. Իսահակյան, Շանթ. Մեծարենց, Սիամանթո, Դ. Վարուժան, Վ. Տերյան, իսկ Նորագույն գրականությունից` Ե. Չարենց, Դ. Դեմիրճյան, Ա. Բակունց:

XII դասարան – Գ. Մահարի, Կ. Զարյան, Շ. Շահնուր, Ն. Զարյան, Հ. Շիրազ, Հ. Սահյան, Պ. Սևակ, Հ. Մաթևոսյան, սփյուռքահայ և օտարագիր հայ գրողները:

Ուսումնական ծրագրով առարկայի դասավանդմանը հատկացվում է.

X դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ,

XI դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ,

XII դասարանում՝ տարեկան 68 ժամ, որից 34-ը հատկացվում է կրկնությանն ու քննությանը նախապատրաստվելուն:

ՀՀ ԿԳՆ Կրթության ազգային ինստիտուտ

ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ, ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ. Հանրակրթական ավագ դպրոցի ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի առարկայական չափորոշիչներ hayoc_lezu&gr_chap_ynd&bnagit.doc 

ՀԱՅՈՑԼԵԶՈՒ, ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ. Հանրակրթական ավագ դպրոցի խորացված ուսուցման առարկայական չափորոշիչներ hayoc_lezu&gr_chap_khoracvac.doc

ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ. Հանրակրթական ավագ դպրոցի խորացված ուսուցման առարկայական ծրագիր hayoc_lezu_cragir_khoracvac.doc

ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒ. Հանրակրթական ավագ դպրոցի ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքերի առարկայական ծրագիր hayoc_lezu_cragir_ynd&bnagit.doc